Çember ve Elemanları
Düzlemde sabit bir noktadan eşit uzaklıktaki noktaların oluşturduğu kümeye çember denir.
çemberde; O noktasın, çemberin merkezi; [OB] doğru parçasına, çemberin yarı çapı, merkezden geçen [AB] na da çemberin çapı nedir.
Yarı çapın uzunluğu r veya R ile gösterilir. l OB l= r veya l OA l= R dır.
Çap, yarıçapın iki katı uzunluktadır. l AB l= 2R
Bir çember, merkezi ve yarıçap uzunluğu ile belirtilebilir.
ÖRNEK
O merkezli ve r yarıçaplı çember Ç(o,r) , A merkezli ve 5cm çaplı çember Ç(A,5cm) biçiminde belirtilir.
Ç(M,7cm) verilirse, yarıçap uzunluğu 7cm olan M merkezli çember anlaşılır.
Çemberin Düzlemden Ayırdığı Bölgeler
Yandaki şekilde görüldüğü gibi; bir çember, bulunduğu düzlemi iki bölgeye ayırır.Bunların birisi çemberin iç bölgesi diğeri de çemberin dış bölgesidir.
Şekil incelenirse; A,B,C noktalarının O merkezine uzaklıkları farklıdır.
Bu noktaların bulundukları yere göre merkeze uzaklıklarının r yarıçapı ile karşılaştırılması şöyledir;
l OA l = r bağıntısını sağlayan a gibi noktalar, çemberi oluşturur.
2) C noktası, çemberin iç bölgesindedir.iç bölgenin elemanı olan her bir noktanın çemberin merkezine olan uzaklığı, yarıçapının uzunluğundan küçüktür.
l OC l < r bağıntısını sağlayan c gibi noktalar, iç bölgeyi oluşturur.
3) B noktası, çemberin dış bölgesindedir.dış bölgenin elemanı olan her bir noktanın çemberin merkezine olan uzaklığı, yarıçapının uzunluğundan büyüktür.
l OB l > r bağıntısını sağlayan B gibi notalar, çemberin dış bölgesini oluşturur.
Çemberde; Kesen, Kiriş,Teğet ve Yay
Bir doğrunun çemberle iki ortak noktası varsa, bu doğruya, çemberin keseni denir. d doğrusu kesendir.
Çemberin elemanı olan herhangi iki noktasını birleştiren doğru parçasına, çemberin kirişi denir.[ MN ] bir kiriştir.
Çemberle k doğrusun sadece bir ortak noktası varsa; bu doğruya, çemberin teğeti denir.Buna göre, AT doğrusu çemberin teğetidir.teğetin çemberle ortak olan noktasına, değme noktası denir.Kirişin çemberden ayırdığı çember parçasına, yay adı verilir.Kiriş çemberi ikiye ayırır.